ANKARA (AA) - İSA TOPRAK - Sivil toplum kuruluşları, israfın önlenmesi ve gıda ürünlerindeki maliyetin düşürülmesine katkı sağlayan gıda bankacılığı sistemiyle bir taraftan israfla mücadele ederken, diğer yandan güvenilir gıda ürünlerini ihtiyaç sahipleriyle buluşturuyor.
Türkiye'de, 20 yılı aşkın süredir uygulanan israfı önleme ve sosyal dayanışma ağı yöntemi olan gıda bankacılığı sistemiyle, bağışlanmış gıda, giysi, temizlik ve hijyen ürünleri, toplama, ayrıştırma ve depolama aşamalarının ardından sivil toplum örgütleri tarafından ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor.
Sistemin geliştirilmesi kapsamında, kamu, sivil toplum örgütleri ve özel sektör temsilcilerinin katılımıyla 2019 ve 2020'de 1. ve 2. Gıda Bankacılığı Zirvesi düzenlendi.
Gıdaların kurtarılması ve yeniden dağıtılması amacıyla oluşturulan sistemin iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve izlenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) iş birliğiyle gıda israf ve kayıpları önlemek amacıyla başlatılan Gıdanı Koru Kampanyası kapsamında eylem planı hazırlandı. Valilik, kaymakamlık ve STK'ler arasında, gıda bankacılığı faaliyetleri konusunda iş birliği yapılması ve lojistik konulara destek verilmesi planlandı.
- "2020'de 1 buçuk milyon değerinde ürünü israftan kurtardık"
Ankara'da 2017'de gıda bankacılığı modeliyle israfla mücadele ve ihtiyaç sahiplerine ulaşma amacıyla kurulan Nar Mektep Eğitim Araştırma Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği de gönüllü çalışanlarıyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Daha önce kendi araçlarıyla mağazalardan ürün toplayan Nar Mektep ekibi ve gönüllüleri, bir hayırseverin soğutuculu araç bağışlamasıyla artık ürünleri daha sağlıklı ve nitelikli şekilde ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyor.
Dernek Başkanı Fatih Boran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2020'de 1,5 milyon değerinde ürünü israftan kurtararak, ihtiyaç sahiplerine ulaştırdıklarını söyledi.
Boran, uygulamayla, ihtiyaç sahiplerinin gereksinimlerini gidermenin yanı sıra milli ekonomik kayıpların da önüne geçildiği değerlendirmesinde bulundu.
İsrafla mücadele eden sistemler ve platformlarla entegre olduklarını, ayrıca farkındalık çalışmaları yürüttüklerini belirten Boran, dernekteki staj ve kariyer akademisi bünyesinde gençlere çalışma metotlarını öğrettiklerini anlattı.
- "İsrafı önlersek tüm gıda ürünlerini yüzde 30 daha ucuz alabiliriz"
Dernek bünyesinde oluşturdukları komisyonun, ihtiyaç sahiplerinin belirlenmesi için çalıştığını kaydeden Fatih Boran, "Tamamen gönüllülük esasına göre yürütülüyor. Tam zamanlı gönüllülerimiz var. Yani buna emek vermiş, gün boyu çalışan gönüllülerimiz var, gün boyu bu ürünleri toplayıp ihtiyaç sahiplerine iletiyor. Ankara'da 8 farklı ekip, 8 farklı noktamız var. Her ekip kendi bölgesindeki israfa yönelmiş veya kurtarılması gereken ürünleri kurtarıp ihtiyaç sahiplerine dağıtıyor." diye konuştu.
Gıda israfının herkesi ilgilendirdiğini ifade eden Boran, "(Ben israf etmiyorum) diyebilirsiniz ama sizi şöyle etkiliyor, israf edilen ürünlerin maliyeti size yansıdığı için aslında burada bir maliyet artışı var. Bir akademik çalışmada şöyle geçiyordu, 'ürünlerin maliyetinin yüzde 30'u israf edilen ürünlerden, kayıplardan oluşuyor.' O yüzden israfı önlersek alabileceğimiz tüm gıda ürünlerini yüzde 30 daha ucuz alabiliriz. Açlıkla, yoksullukla mücadele edebiliriz." ifadelerini kullandı.
- Kurtarılan ürünlerden yapılan yemekler aşevinde dağıtılıyor
Gıda bankacılığı kapsamında kurtarılan ürünlerin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasının yanında uyguladıkları aşevi modeline ilişkin bilgileri de paylaşan Dernek Başkanı Fatih Boran, şunları kaydetti:
"Bazı yaşlılarımız, engellilerimiz oluyor. Onlara bu ürünleri vermemiz yetmiyor. Onlara yiyebilecekleri hazır bir şekilde yemek götürmemiz gerekiyordu. Biz de hemen 'iyilik sofrası' adı altında bir aşevi çalışması başlattık. Aşevimiz gezici aşevi diyebiliriz. Bazı işletmelerden yemek yapımında hizmet alıyoruz. Gıda bankacılığı kapsamında kurtardığımız ürünleri o işletmelere bırakıyoruz. O işletmeler bize yemek haline dönüştürüyor. Biz de yaşlılarımıza, engellilerimize, çocuklu ailelerimize bu yemekleri ulaştırıyoruz."
