ANKARA (AA) - Öz Taşıma iş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Toruntay, motorlu kuryelerin yüzde 90'ının kayıt dışı çalıştığını belirterek, zorlu koşullarda çalışan motorlu kuryelerin belirlenmiş iş riski gruplarınca sigortalanmasını, yıpranma tazminatı almalarını ve kayıt dışı istihdamın bir an önce son bulmasını istedi.
Toruntay, yazılı açıklamasında, özellikle salgın döneminde motorlu kuryelerin insanların hayatında daha da belirgin bir şekilde yer aldığını kaydetti.
Motorlu kuryelerin kurduğu dayanışma dernekleri ve federasyonların verilerine göre, Türkiye'de yaklaşık 1 milyon motorlu kurye olduğunu aktaran Toruntay, "SGK verilerine göre bu rakamın sadece yüzde 10'u resmi olarak bu alanda faaliyet gösteriyor. Yani korkutucu bir şekilde kuryelerin, yüzde 90'ı kayıt dışı çalışıyor. İş kodları, sigortaları, güvenceleri de bulunmuyor. İşverenin kampanyası doğrultusunda iş yetiştirme baskısı altında çalışmak zorunda kalan kuryelerin içerisinde 18 yaş altı çalışanlar da bulunuyor." bilgisini verdi.
İklim şartlarına doğrudan maruz kalarak çalışan motorlu kuryelerin kaza risklerinin ve ölüm oranlarının fazla olduğuna dikkati çeken Toruntay, şunları kaydetti:
"Verilere göre, ülke genelinde yaşanan kazaların yüzde 11'ine motorlu araçlar karışıyor. Şehir içi kazaların yüzde 34'ü motorlu araçlarla yaşanırken, son bir senede sadece motorlu kuryelerin karıştığı kazalarda ölüm oranı 200 civarında. Bu oran, yıllık trafik kazalarında hayatını kaybedenlerin yüzde 10'una tekabül etmektedir. Can taşıyan emekçilerimiz, ticari ve sosyal yaşamda kendilerine göre oluşturulmamış şartlarda çalışıyor. SGK verilerinin 10 katı çalışanı olmasına rağmen, henüz net bir meslek tanımları bile bulunmuyor. Pandemiyle birlikte büyüyen elektronik pazar, ülkemizdeki birçok sektörü bu arkadaşlarımızın emeğine ihtiyaç duyar hale getirdi. Doğal olarak sadece bu sektörde çalışan hatta yurt dışına bile şirket açan büyük kurye firmalarımız oldu. Bu sektörde talebin çok olmasına rağmen, motorlu kuryelerin birçok sorunu görmezlikten geliniyor. Tanımlı meslek olmaması, iş güvenliği risk oranının belirlenmemesi, daha çok kayıt dışı istihdama müsait olması, karayolları taşımacılık kanununa göre standart olmayan binlerce kuryenin çalıştırılması gibi genel sorunlara ilave olarak, günde en az 50 paketin dağımı, sıcak yemek, hızlı ulaşım gibi kampanyalar bu sorunlardan yalnızca birkaçı. Sorunlarına çözüm bulmak adına dernekleşen ve üst federasyon kuran emekçiler, yine de seslerini duyuramamaktan şikayetçi. Kar kış sıcak demeden, sıcak yemek, acil ilaç, hızlı kargo mantığının dayatıldığı kuryeler, insanca muamele görmelidir. Belirlenmiş iş riski gruplarınca sigortalanarak, riskli meslek cinsinden yıpranma tazminatı almaları gerekmektedir. Kayıt dışı istihdamın bir an önce son bulması ve planlı bir iş haline getirilmesi gerekmektedir."
- "Dünya Motorlu Kuryeler Günü" ilan edilsin
Öz Taşıma iş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Toruntay, firma sahiplerinin ve hükümet yetkililerinin bu meslek dalına daha insancıl bir yaklaşımla statü vermesi gerektiğini ifade etti.
Motorlu kuryelere sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulması için Hak-İş ve Öz Taşıma İş Sendikası'nın gereken çabayı göstereceğini belirten Toruntay, şöyle devam etti:
"Hükümetimizin, yeniden şekillenen bu meslek dalı için, yasal düzenleme, yeni mevzuat ve iş güvenliği noktasında denetleme mekanizması kurması gerekmektedir. İş kolları, yaptıkları işe bakılmaksızın, taşımacılık olarak belirlenmeli, taşımacılık ve kurye hizmetleri mevzuatları uygulanmalıdır. Trafik kontrollerinde kask ve ehliyetle birlikte SGK numarası da sorgulanabilmelidir."
Toruntay, İstiklal Marşı'nın kabul edildiği günün aynı zamanda "Dünya Motorlu Kuryeler Günü" olarak ilan edilmesini istediklerini de aktardı.
