ANKARA (AA) - Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022 ve 2023 yıllarının ocak-eylül dönemleri karşılaştırıldığında, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden yapılan pestisit bildiriminin yüzde 52 azaldığını ifade etti.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Türkiye, tarım potansiyeli, üretim miktarı ve ürün çeşitliği bakımından AB ülkelerinden daha yüksek kapasiteye sahip bulunuyor.

Türkiye, AB'ye en yakın ihracatçı ülke konumunda yer alırken, Hindistan ve diğer ülkelere kıyasla AB ülkelerine en fazla bitkisel ürün ihraç eden ülkelerin başında geliyor.

AB ülkelerine ihraç edilen ürünler ile pestisit kalıntısı nedeniyle bildirim alınan ürün miktarı karşılaştırıldığında, bildirim alan ürün miktarının ihraç edilen ürün miktarına oranının binde 1-2 olduğu belirlendi. Dolayısıyla, pestisit konusundaki bildirimlerin bildirim sayıları açısından değil, ihracat içindeki oranı açısından değerlendirilmesi önem taşıyor.

Öte yandan, Bakanlık, 2022-2024 yıllarını kapsayan Kalıntı Eylem Planı kapsamında, hem yurt içinde hem de ihracat ürünlerinde sıkı denetimlere devam ediyor. Bu çerçevede hasat öncesi ve sonrası denetimler artırıldı. Bu çalışmalar sonucunda, 2022-2023 yıllarının 9 aylık dönemleri karşılaştırıldığında, AB ülkelerinden yapılan pestisit bildiriminin yüzde 52 azaldığı belirlendi.

AB, Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimleri yıllara göre azalırken, bu durum ülkede denetim ve kontrollerin etkili şekilde yürütüldüğünü ve gerekli tedbirlerin zamanında alındığını gösteriyor.

Bu sisteme konu olan veya herhangi bir nedenle ülkeye geri dönen tüm gıda ve yem ürünleri, yüzde 100 analize alınarak resmi kontrole tabi tutuluyor, analiz sonucu ülke mevzuatına uygun olmayan ürünlerin girişine izin verilmiyor.

Ayrıca bildirim alan üretici-ihracatçılar ile bildirime konu ürünlere yönelik resmi kontroller artırılıyor. Bildirim alındığı tarihten itibaren bir yıl süreyle bildirime konu taze meyve-sebze ürününde yüzde 100 pestisit kalıntı analiz sıklığı uygulaması yapılırken, kalıntı tespit edilen ürünlerin ülkeye giriş yapması engelleniyor.

- Karekodlu sistemle takip ediliyor

Bitki koruma ürünleri, üretim ve ithalatından başlayarak nihai kullanıcıya kadar geçen sürecinin takip edilmesi amacıyla karekod bilgisini içeren Bitki Koruma Ürünleri Takip Sistemi (BKÜTS) ile takip ediliyor.

AB'de olduğu gibi Türkiye'de de 2009'dan bu yana 223 bitki koruma ürünü aktif maddesi yasaklandı.

Yasaklı bitki koruma ürünü aktif maddelerinin üretimde kullanımının önlenmesine yönelik ise ilgili bakanlıkların birimleriyle çalışmalar yürütülüyor. Bu süreçte, yasaklı aktif madde nedeniyle alınan bildirimlerde yüzde 68 azalma oldu.

- Biyolojik ve biyoteknik mücadele uygulamaları 15 kat arttı

Ülkedeki bitki deseni ve ürün çeşitliliği, farklı hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadele etmeyi gerektiriyor. Bakanlık tarafından pestisit kullanımının azaltılması için 2010'dan bu yana biyolojik ve biyoteknik mücadele uygulamaları destekleniyor. Biyolojik ve biyoteknik mücadele uygulamaları 2010 yılına göre 15 kat arttı.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), ülkelerin pestisit kullanımını, üretim alanı ve kullanılan pestisit miktarına oranlayarak hesaplıyor. FAO'nun 2021 verilerine göre, üretim alanına göre pestisit kullanım oranı Türkiye için hektar başına 2,26 kilogram iken, AB ülkelerinde hektar başına ortalama 3,2 kilogram oldu.

Bakanlık tarafından Kalıntı Eylem Planı kapsamında, risk bazlı taze meyve-sebze başta olmak üzere belirli ürünlerde hasat öncesi pestisit denetimi yapılarak, bağ, bahçe, tarla, sera gibi üretim yerlerinden numune alınıyor. Hal, manav ve market gibi satış noktalarından da numune alınarak sıkı denetimler yapılıyor.

Bu kapsamda, bu yıl 20 bin civarında numune denetimi gerçekleştirildi.

Denetim sonucuna göre idari cezalar kesilirken, ürün imhası gibi işlemler de yapılıyor.