ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Danışma Kurulu'nun Emine Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilen ilk toplantısında, yerel ve ulusal sıfır atık girişimlerinin desteklenmesi, uluslararası iyi uygulamalar ve başarı öykülerinin yaygınlaştırılması, bilgi birikimlerinin farklı ülkeler ve sektörle paylaşılması konusunda adımlar atılması kararlaştırıldı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in teklifiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın başkanlığını üstlendiği BM Sıfır Atık Danışma Kurulunun çevrim içi düzenlenen ilk toplantısında, sıfır atık konusunda atılacak adımlar değerlendirildi.
Moderatörlüğünü üstlendiği toplantı dolayısıyla Türkiye'ye gelen BM-Habitat İcra Direktörü Maimunah Mohd Sharif, açılış konuşmasında, Türkiye'nin sıfır atık konusunda attığı adımlara dikkati çekti.
Emine Erdoğan öncülüğünde yürütülen Küresel Sıfır Atık Ödülü, Sıfır Atık Yılı'nın ilan edilmesi, yeni rehberlerin oluşturulması, bütün ülkelerde uygulanabilecek adımların gündeme getirilmesi gibi çalışmaların önemli ve değerli olduğunu vurgulayan Sharif, "Danışma Kurulu sayesinde sıfır atık konusundaki hedeflerimiz, hayallerimiz umuyorum ki beklediğimizden daha kısa sürede gerçekleşecek. Bu noktada tüm üyelerimizi İstanbul'daki Dünya Şehirler Günü'nde ilk yüz yüze resmi görüşmemizde görmeyi temenni ediyorum." diye konuştu.
- "Küresel Sıfır Atık Hareketi'ne ilham olmayı hedefliyoruz"
Toplantıda, kurul üyeleri sıfır atık konusunda yürütülen çalışmalara ilişkin deneyimlerini ve önerilerini paylaşırken, Türkiye'nin bu alanda yürüttüğü çalışmalardan da övgüyle bahsetti.
Emine Erdoğan'ın açılış konuşmasının ardından söz alan BM Politikadan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Guy Rider, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında 2040'a kadar gıda atıklarının ve atık suların azaltılmasıyla ilgili çalışmaların planlandığına ancak yapılan iyileştirmelere karşın gerçek hedeflerin uzağında bulunulduğuna dikkati çekti.
Ryder, Türkiye'nin ve Emine Erdoğan'ın sıfır atık konusuna yaklaşımının dünya için çok güzel bir örnek teşkil ettiğini vurgulayarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"BM Sıfır Atık Danışma Kurulu, Mart 2026'ya kadar 3 yıl süresince görev yapacak. Kurul, yerel ve ulusal sıfır atık girişimlerini desteklemenin yanında iyi uygulamalar ve başarılı öykülerin yaygınlaştırılması, bilgi birikimi ve perspektifin farklı ülkeler ve sektörlerle paylaşılması için de çalışacak. Yılda 2 kez yapılacak toplantılarla, bu konularda çalışma planlarının hazırlanmasına da katkı sağlanacak.
BM-Habitat ve UNEP Birleşmiş Milletler Çevre Programı da bu çalışmalara gereken desteği sağlayacak. Hepimiz burada uzmanlığımızı ve tutkumuzu bir araya getirerek Küresel Sıfır Atık Hareketi'ne ilham olmayı, olumlu bir değişimi, döngüsel ekonomiye geçişi sağlamayı hedefliyoruz."
- Tüketici alışkanlıklarını değiştirmenin önemine işaret edildi
Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı ve döngüsel ekonomi odaklı çalışan Algramo isimli şirketin CEO'su Jose Manuel Moller ise konuşmasında, tüketici alışkanlıklarını değiştirerek sürdürülebilirliğe odaklanan bir geçişin, bu konudaki pilot uygulamaların yaygınlaştırılmasının, geri dönüşüme odaklanan çözümlere ağırlık verilmesinin önemine vurgu yaptı.
- "Afrikalı 'First Lady'leri sıfır atık konusuna odaklanmaya davet ettim"
Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio'nun eşi Fatima Maada Bio da kurulda yer almaktan gurur duyduğunu belirterek, Afrika ülkelerinde sıfır atık konusunda daha fazla bilinçlendirici çalışmaya imza atılması gerektiğini aktardı.
Bio, "Bütün Afrikalı 'First Lady'leri sıfır atık konusuna odaklanmaya davet ettim. Sadece kendi adıma ya da Sierra Leone insanı adına çalışmayacağım, bütün Afrika adına bu konuyu önceliklendiriyor ve bu konudaki çalışmalarımıza katkıda bulunuyor olacağım." dedi.
Surinam Devlet Başkanı Chan Santokhi'nin eşi Mellisa Santokhi-Seenacherry de ülkesinin yüzde 93'lük orman oranıyla oldukça temiz bir havaya sahip olduğuna ve bu doğal kaynakların korunabilmesi için eylem, sonuç odaklı politikalara yönelinmesi, özellikle gençlerin bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret etti.
- "Küresel itici gücü oluşturmalıyız"
Uluslararası Katı Atık Derneği (ISWA) Başkanı Carlos Silva Filho da küresel katı atık yönetimini geliştirmek üzere yürüttükleri çalışmaları anlattı.
Filho, Danışma Kurulu'nun atık yönetimi konusunda sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yaklaşmaya dönük çalışmalar yürütmesi gerektiğini belirterek şu önerilerde bulundu:
"Sıfır atık kavramı, tutarlı eylemler ve müdahaleler gerektiriyor. Ancak bu sayede iyi uygulamalar yaygınlaştırılıp etkili hale getirilebilecektir. Mevcut eğilimi tersine döndürmek, artan atık üretimini azaltmak ve mevcut sistemlerin eksikliklerini gidermek için bir gündem oluşturmalıyız. Bu noktada değişim sağlamak için bu küresel itici gücü biz oluşturmalıyız, materyallerin, kaynakların, toplum tarafından atılan bu kaynakların etkili şekilde dönüştürülmesi, sürdürülebilir ve döngüsel bir topluma geçiş için çalışmalar yapmalıyız. İşte biz de bu yüzden, bunlara destek olmak üzere buradayız."
- "Her ülkeye, her sisteme uyacak tek bir yaklaşım yok"
Sürdürülebilirlik İçin Yerel Yönetimler (ICLEI) Genel Sekreteri Gino Van Begin ise sıfır atık çalışmalarıyla ilgili sürece yerel ve bölgesel liderleri de dahil edebilmek için çabalayacaklarını dile getirdi.
Bir dönem Fas'ın Çevreden Sorumlu Bakanı olan ve çevre konusundaki çalışmalarıyla tanınan bilim insanı Hakima El Haita da katı atıkların çevre üzerinde yarattığı tahribata vurgu yaparak şöyle konuştu:
"Her ülkeye, her sisteme uyacak tek bir yaklaşım yok. Yani Avrupa'daki bir sistemi alıp Afrika'ya uygulamayız ya da Afrika'daki bir sistemi Avrupa'da uygulamayabiliriz. Bu nedenle öncelikle kavramları tanımlamalıyız. Sıfır atık, sadece bir girişim değil, bunun da ötesinde küresel bir hareket, küresel bir eğilim, gıda üretimimiz, tüketimimiz bütün kültürümüze etkide bulunacak, atıkla olan ilişkimizi değiştirecek bir yaklaşımdır." değerlendirmesini yaptı.
Toplantıda, uluslararası alanda çevreyle ilgili faaliyetler yürüten akademisyenler, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, şirket yöneticileri de sıfır atıkla ilgili deneyim ve önerilerini paylaştı.
Öte yandan BM Habitat İcra Direktörü Sharif, çevrim içi toplantı sonrası Emine Erdoğan'la bir araya geldiği görüşmede, Erdoğan'ın kurul başkanlığı görevini üstlenmesinin, yapılacak çalışmalar için çok kıymetli olduğunu ifade etti.
Sharif, Türkiye ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da kabul edildi.
